بررسی حوزه معنایی احسان در قرآن کریم

مفهوم شناسی «احسان» در قرآن کریم با بررسی حوزه معنایی احسان فردی

احسان در لغت علاوه بر معنای معروف و متداول (تفضل و نیکوکاری) ناظر بر چگونگی انجام کار و به معنای " انجام عمل به نحو نیکو و شایسته (درستکاری) " است. حسن و نیکویی عمل هم به تناسب و سازگاری اجزای آن با یکدیگر، و سازگاری و تناسب مجموعه اجزاء با غایت و هدفی است که از انجام آن عمل مد نظر است. بنایراین احسان یعنی رعایت این دو تناسب در مقام عمل.  در نظام معنایی حاکم بر قرآن، احسان با مفاهیمی از قبیل تو...

حوزه معنایی واژه کفر در قرآن کریم

حوزه معنایی واژه کفر در قرآن کریم

حوزه معنایی حروف مقطعه در قرآن کریم ‏

در بین نظرات مختلفی که در حوزه ماهیت حروف مقطعه ارائه شده است، نظر فخر رازی بر روابط معنایی بین این حروف و دیگر مفاهیم قرآنی تأکید دارد. وی معتقد است که بین حروف مقطعه ابتدای سوره ها و مفاهیم کتاب، قرآن و تنزیل باهم آیی وجود دارد. سوره هایی که با حروف مقطعه آغاز می شوند، مفاهیم کتاب، قرآن و تنزیل را در خود جای داده اند و برعکس هر سوره ای نیز که با این مفاهیم آغاز شده است، مقدم بر آن ها حروف مقط...

حوزه معنایی واژه «عقل» در قرآن کریم

در تاریخ تفکر، فلسفه و ادیان، «عقل» موضوع بحث های زیادی بوده است. در قرآن کریم واژه «عقل» بسیار به­کار رفته و از آن سخن گفته شده است. بنابراین یکی از سوال مهم آن است که «عقل» در جهان­بینی قرآنی، چه معنایی دارد؟ حوزه معنایی عقل، در قرآن، شامل چه مؤلفه هایی است و چه رابطه ای بین عقل و سایر مؤلفه ها وجود دارد؟ عقل در قرآن همراه با مفاهیم نزدیک به آن، حوزه معنایی خاصّی تشکیل داده که بخشی از جهان بین...

حوزه معنایی «شکر» در قرآن کریم

از شیوه­های نوین مطرح در زبان­شناسی که در آن به مطالعه علمی معنا می­پردازند، علم معناشناسی است. در معناشناسی از طریق کشف حوزه معنایی واژگان بنا بر روابط آن­ها در شبکه­های معنایی، معانی واژگان تبیین می­گردد. در بستر آیات قرآن کریم نیز با کمک این روش به پژوهش درباره معانی واژگان قرآنی می­پردازند. مفهوم «شکر» از مفاهیم محوری شبکه معنایی مفاهیم پسندیده قرآنی است. در طی کشف شبکه معنایی واژگان مرتبط ...

قرآن کریم و قاعدة «احسان»